ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

ՀՀ Արագածոտնի մարզ, Թալին համայնք, Եղնիկ բնակավայր

22.01.2025թ.

Ս/թ. հունվարի 22-ին, ժամը 12:00-ին ՀՀ Արագածոտնի մարզի Թալին համայն­քի Եղնիկ բնա­կա­վայ­րի վար­չական ղեկավարի նստավայրում տեղի ունեցավ «ԷՅ ԴԻ ՄԱՅՆԻՆԳ» ՍՊԸ-ի նախա­ձեռ­նած ՀՀ Արագածոտնի մարզի Շղարշիկի տուֆերի հան­քա­վայրի արևմտյան տեղամասի օգտակար հա­նա­ծոյի արդյունահան­ման թույլտվություն ստանալու համար անհրաժեշտ նախագծային փաթեթի վերաբերյալ հանրային լսումը։

Մասնակցեցին՝

Եղնիկ բնակավայրի վարչական ղեկավար Տ. Սարգսյանը, Թալին համայնքի Գյու­ղա­տնտեսության և բնապահպանության բաժնի պետ Գ. Միրզա­խան­յանը, «ԷՅ ԴԻ ՄԱՅՆԻՆԳ» ՍՊԸ-ի ներկայացուցիչ Ա. Դավթյանը, «Գեոէկո­նոմի­կա» ՓԲԸ-ի գլխավոր տնօրեն Ա. Բաղդասարյանը և գլխավոր տնօրենի տեղակալ Ռ. Քոչարյանը, ինչպես նաև համայնքի բնակիչները (մասնակիցների ցանկը կցվում է):

Զեկուցումներ՝

Բացման խոսքով հանդես եկավ Թալին համայնքի Գյուղատնտեսության և բնա­պահ­պանության բաժնի պետ Գ. Միրզա­խան­յանը, որը ողջունեց բնակիչներին, ներկա­յաց­րեց հանրային լսման նպատակը և խոսքը փոխանցեց նախագծող ընկերության՝ Գեոէկոնոմիկա» ՓԲԸ-ի գլխավոր տնօրեն Ա. Բաղդասարյանին.

- Բարև ձեզ համայնքի հարգելի ներկայացուցիչներ։

Ես Արամ Բաղդասարյանն եմ, Գեոէկոնոմիկա ՓԲԸ-ի՝ նախագծող կազմակեր­պութ­յան գլխավոր տնօրենը։ Այս նախագծի նպատակն է ձեզ ներկայացնել Արագածոտ­նի մարզի Շղարշիկի տուֆերի հանքավայրի «Արևմտյան» տեղամասից օգտակար հա­նա­ծոյի արդյունահանման նախա­գի­ծը։

1. Ներկայացվող նախագիծը մշակվել է բավարար իրավաբանական հիմ­քերով՝  Տարած­քա­յին կա­ռավարման և  ենթակառուցվածքների նախարարության կողմից հաս­տատ­ված՝ օգ­տա­կար հանածոների ար­դյունահանման նախագծերին ներկայացվող նվա­զա­գույն պահանջներին, ինչ­պես նաև շրջակա մի­ջա­վայրի նախարարության «ԷՅԴԻՄԱՅՆԻՆԳ» ընկերությանը տրա­մադրած Նախագծի մշակ­ման Տեխնիկական առա­ջադրան­քի դրույթներին հա­մա­պա­տաս­խան։

2. Տեղամասի տուֆերի որակատեխնոլոգիական բնութագիրը տրվել է լա­բո­րա­­տոր փորձար­կում­նե­րի ու դաշտային աշխատանքների տվյալների հիման վրա, որի ար­դ­յուն­քում պարզվել է, որ տեղամասի օգտակար հանածոյի որակն ու ֆիզիկամեխանիկական հատկությունները բավարարում են «Պատքարերլեռնային ապար­նե­րից։ Տեխ­նի­կա­կան պայմաններ» 4001-2013 և «Խիճ և ավազ ծակոտկեն լեռնային ապարներից։ Տեխ­նի­կա­կան պայմաններ» 22263-76 ԳՕՍՏ-երի տեխնիկական պահանջներին։

3. Տեղամասի օգտակար հանածոն իր ճառագայթահիգիենիկ հատկություններով համապա­տաս­խանում է նորմատիվ փաստաթղթի պահանջներին և կարող է օգտագործ­վել շինարարական աշխատանք­նե­րում առանց սահմանափակումների։

4. Տեղամասի հիդրոերկրաբանական, լեռնաերկրաբանական և լեռնատեխնի­կա­կան պայմանները միանգամայն բարենպաստ են դրա բաց եղանակով մշակման համար։

5. Օգտակար հանածոյի հաշվեկշռային պաշարները կազմում են մոտ մոտ 1029.6 հազ. մ³, օգտակար հանածոյի կորուստները բացահանքի կողերում և հատակում կազ­մում են 19 %։ Մակաբացման ապար­ների ծավալը կազմում է 191.4 հազ. մ³։

6. Բացահանքի տարեկան արտադրողականությունը կազմում է 43.0  հազ. մ³ տու­ֆա­­յին զանգված, ծառայման ժամկետը՝ 20 տարի։ Տարեկան մարվող պաշարների քա­նա­կը մոտ 53.1 հազ. մ³ է։

7. Տեղամասում օգտակար հա­նածոյի արդյունահանման աշխատանք­նե­րը նա­խա­տեսվում է իրականացնել շուրջտարյա աշխատանքային ռեժիմով. մեկ տարում աշխա­տան­քային օրերի թիվը` 305, մեկ շաբաթում աշխատանքային օրերի թիվը՝ 6, մեկ օրում աշխա­տանքային հերթափոխերի թիվը` 1, մեկ հերթափոխի տևողությունը` 8 ժամ:

9. Տեղամասի շահագործումը նախատեսվում է իրականացնել խորացող մշակման համակարգով՝ աշխատանքային աստիճանի 0.42 մ բարձրությամբ և ներքին ժամանա­կա­վոր լցակույտաառաջացմամբ։

10. Մակաբացման ապարները ավտոինքնաթափերով տեղափոխվում են տեղա­մա­սի հարավային հատվածում նախատեսվող ներքին ժամանակավոր լցակույտ, տեղա­փոխ­ման միջին հեռավորությունը կազմում է մոտ 150 մ։ Այնուհետև բացահանքի հա­տա­կում համապատասխան հրապարակ ապահովելու դեպքում նախատեսվելու է իրա­կա­նացնել ներքին լցակույտաձևավորում։

11. Օգտակար հանածոյի պոկումը տուֆային զանգվածից նախատեսվում է իրա­կա­­նացնել մեխանիկական եղանակով՝ քարհատ մեքենաների միջոցով։

12. Բացահանքի մատակարարումը տեխնիկական ջրով նախատեսվում է կատա­րել արդյու­նա­հան­ման աշխատանքների ժամանակ փոշենստեցման, աշխատանքային հրա­պա­րակների, ճանապարհների և ժա­մանակավոր արտաքին լցակույտի ջրցանման նպա­տա­կով: Տեխնիկական ջրամատակարարումը նախատեսվում է կազմակերպել ջր­ցան-լվացող մեքենայով: Խմելու ջրի մատակարարումը նախատեսվում է իրակա­նացնել ջրի ցիստեռնով։

13. Բացհանքում բոլոր լեռնային աշխատանքները պետք է կատարվեն բաց եղա­նա­կով մշակվող հանքավայրերի գործող անվտանգության միասնական կանոններին (ԱՄԿ) և շահագործման տեխնիկական կանոններին (ՇՏԿ) խստիվ համապատասխան:

14. Նախագծի իրականացումից առաջացող սոցիալական ազդեցության գնա­հատ­մամբ պարզվել է, որ տեղամասի շահագործման կամ փակման արդյունքում բնակ­չութ­յան տարհան­ման խնդիր չի առաջանա։ Նախատեսվում է բացահանքի աշխատանքային գոր­ծըն­թացում ներգրավել մոտակա համայնքնե­րի բնակ­չությանը, ինչպես նաև տարբեր սոցիալական խն­դիրների համար տրամադրել տարեկան 500.0 հազ. դրամ գու­մար։

Այժմ համառոտ ներկայացնեմ ՇՄԱԳ հաշվետվությունը, որը մշակվել է ՀՀ օրենսդրության բոլոր պահանջներին համապատասխան։

Տեղամասը ներկայացված է գյուղատնտեսականնպատակներիհամարանօգտա­գոր­ծելիտարածք­ներով:Այդպիսիտարածք­նե­րում բաց եղանակով տեղամասի շահա­գոր­ծումնաոաձնակի բացասական ազդե­ցու­թյուն չի թողնում շրջակա միջավայրի վրա: Տեղամասիտարածքը նաևզուրկէշինարարականևկոմունիկացիոնկառույցներից:

Շահագործականաշխա­տանքներիվնասակարազդեցությունըշրջակամիջա­վայ­րիվրակար­տա­հայտ­վիհիմնականումշարժիչներիցմթնոլորտ գազերի արտանետ­մամբ: Փոշեգոյացում կլինի ավտո­տրանասպորտի աշխատանքի ժամանակ, պատրաս­տի արտադրանքի տեղափոխման ընթացքում։

Տեղամասիշահագործմանընթացքումշրջակամիջավայրիաղտոտվածությունընվա­զա­գույնի հասցնելու նպատակով նախատեսվում է իրականացնել հետևյալ բնա­պահ­պանականմիջոցառումները.

Øպարբերաբարհսկելմթնոլորտայինօդիմաքրությունըբացահանքում, ավտո­ճա­նապարհներինևմակաբացմանապարներիկուտակմանտեղերում`պահպանելովօդում փոշու սանիտարական նորմը: Փոշենստեցմաննպատակովպարբերաբար կա­տա­րել ջրցանում,

Øօգտագործվող սարքավորումները (բուլդոզեր, էքսկավատոր, ավտոտրանս­պորտ) աշխա­տաց­նելսարքին վիճակում,

Øօգտակարհանածոյիհանույթիցհետոբացլեռնայինաշխատանքներովխախտ­վածտարածք­նե­րում իրականացնել ռեկուլտիվացիոն աշխատանքներ։

Տեղամասի շահագործումը չի բերի տեխնածին վտանգավոր երևույթների առա­ջաց­ման,իսկնախատեսվածբնապահպանականմիջոցառումներիիրականացումընվա­զա­գույնիկհասց­նիվնասակարազդեցությունըշրջակա միջավայրիվրա:

Ամփոփելով վերոշարադրյալը, հարկ է նշել, որ նախագծի իրացումը կապահովի ինչպես նոր աշխատատեղեր, այնպես էլ լրացուցիչ մուտքեր պետական և համայնքային բյուջեներ։

Ա. Բաղդասարյանը նախագիծը ներկայացնելուց հետո շնորհակալություն հայտ­նեց և ասաց, որ պատրաստ է պատասխանել հարցերին։

Գ. Միրզա­խան­յանը հավելեց, որ հանքավայրը վարչականորեն գտնվում է Շղար­շիկ բնակավայրում, բայց քանի որ սահմանակից է Եղնիկ բնակավայրին, անհրա­ժեշ­տութ­յուն է առաջացել հանրային լսում կազմակերպել նաև այդտեղ։

Բնակիչները սկսեցին արտահայտել իրենց մտահոգությունները, որից հիմնա­կա­նը կապված էր արտանետվող փոշու հետ, քանի որ, ըստ իրենց, հանքավայրը գտնվում է բնակելի գոտուն շատ մոտ։ Ա. Բաղդասարյանը փորձեց փարատել դրանք՝ նշելով, որ շա­հագործման ընթացքում իրականացվելու են փոշենստեցման աշխատանքներ։ Սա­կայն ամենամոտ գտնվող տան բնակիչը կասկածանք հայտնեց, որ այդ աշխատանքները կի­րականացվեն կամ որևէ օգուտ կտան՝ օրինակ բերելով տարածքում գործող այլ հան­քա­վայրերի, նշելով նաև, որ փոշու գոտում են գտնվում դպրոցը և պտղատու այգիներ, որոնք եկամտի աղբյուր են բնակիչների համար։ Բնակիչը շարունակելով իր խոսքը՝ օրինակներով թվարկեց, որ հանքավայրերը շահագործման ավարտից հետո չեն ռեկուլ­տի­վացվում։ Ի պատասխան այս մտահոգությանը՝ Ա. Բաղդասարյանը համառոտ ներկայացրեց համաձայն նախագծի իրականացվելիք ռեկուլտիվացիոն աշխատանք­նե­րի բնույթը և վճարվող գումարները։ Հավելելով, որ այս գործընթացը հսկվելու է տես­չա­կան մարմնի կողմից։

Եղնիկ բնակավայրի վարչական ղեկավար Տ. Սարգսյանը առաջարկեց մյուս հան­քա­վայրերի խնդիրները չկապել սույն գործունեությանը և քննարկել առանձին ժողո­վով, ինչպես նաև կարծիքները հիմնավորել։

Ա. Բաղդասարյանը շեշտեց, որ սույն նախագծային փաթեթը ներկայացվելու է համապատասխան փորձաքննությունների, այդ թվում՝ նաև ՇՄ նախարարություն և խնդիրների առկայության դեպքում իրականացվելու են համապատասխան միջո­ցա­ռում­ներ։ Քննարկաման ժամանակ նշվեց, որ սանիտարապաշտպանական գոտին տվյալ դեպքում կազմում է 100 մ, ինչը չի գերազանցվի Շղարշիկի տուֆերի հան­քա­վայրի արևմտյան տեղամասի օգտակար հա­նա­ծոյի արդյունահան­ման ժամանակ։

«ԷՅ ԴԻ ՄԱՅՆԻՆԳ» ՍՊԸ-ի ներկայացուցիչ Ա. Դավթյանն էլ նշեց, որ շահա­գործ­ման ընթացքում իրենք օգտագործելու են ժամանակակից տեխնիկական սարքա­վորում­ներ և տեխնոլոգիական լուծումներ, ինչն էլ ավելի կնվազեցնի բնապահպանական ռիս­կե­րը։

Բնակիչներից մեկն էլ հարց բարձրացրեց, թե ինչու հանրային լսումը իրենց բնա­կավայրում այս փուլում իրականացվում։ Հարցին պատասխանեց Ա. Բաղդա­սարյանը նշելով, որ համաձայն օրենսդրական պահանջների իրականացվել են հանրային լսումներ այն բնակավայրում, որտեղ վարչականորեն գտնվում է հանքավայրը, սակայն այս փուլում նախարարությունը որոշեց, որ Եղնիկ բնակավայրը նույնպես համարվում է ազդակիր, քանի որ գտնվում է հանքավայրին մոտ։

Ա. Դավթյանն էլ շարունակեց, որ իրենց գործողությունները կատարել են ընթացա­կարգերին և օրենքի տարրին համապատասխան։

Մեկ այլ բնակիչ էլ նշեց, որ ինքը կողմ է հանքավայրի շահագործման, բայց ներ­կայացրեց գյուղի ճանապարհների վերանորոգման խնդիրը՝ ակնկալելով, որ «ԷՅ ԴԻ ՄԱՅՆԻՆԳ» ՍՊ ընկերությունը կունենա իր ներդրումը այս հարցի լուծման մեջ, որին ի պատասխան և շահագործող, և նախագծող ընկերությունների ներկայացուցիչները հայտնեցին, որ դրանք տեխնիկական հարցեր են և իհարկե լուծելի։

Տեղի ունեցավ բուռն քննարկում, որտեղ անընդհատ արծածվում էր սանի­տարա­պաշտ­պանական գոտու խնդիրը, որովհետև բնակիչը պնդում էր, որ իր տունը սեփա­կան չափումների համաձայն գտնվում 283 մ հեռավորության վրա։ Տ. Սարգսյանը տե­ղում իրականացրեց կադաստրային քարտեզով չափում, ըստ որի այն 333.7 մ էր։

Բուռն քննարկումից հետո Տ. Սարգսյանըառաջարկեցամփոփել հանրային լսումը, քանի որ քննարկումը այս տեմպով կարող է անվերջ տևել. առաջարկեցկատարելչափումներ և հանքավայրի սահմանները համապատասխանեցնել նորմերին, թվարկեց հանքավայրերի շահագործման առավելությունները և թերությունները՝ համապատասխա­նաբար առանձնացնելով բնակավայրին/համայնքին օգուտ կամ վնաս լինելը, որոնք արտահայտվում են աշխատետեղերի ապահովմամբ, բյուջեյի մուտքերի ու այլ տեխ­նի­կա­կան աջակցությունների տեսքով և որպես բացասական կողմ՝ փոշու արտանետումը։ Առաջարկեց անցնել հաջորդ փուլ և 4-րդ լսման ընթացքում փաստերով հիմնավորել սանիտարապաշտպանական գոտու նորմը և հանքավայրի հեռավորության տարբե­րութ­­յունը։

Շնորհակալություն հայտնելով ներկաներին Գ. Միրզա­խան­յանը լսումն ավար­տեց։

Թալին համայնքի ղեկավարի տեղակալ                                     Ս. Ավետիսյան

Եղնիկ բնակավայրի վարչական ղեկավար                                Տ. Սարգսյան

«ԷՅ ԴԻ ՄԱՅՆԻՆԳ» ՍՊԸ-ի ներկայացուցիչ                               Ա. Դավթյան

«Գեոէկոնոմիկա» ՓԲԸ-ի գլխ. տնօրեն                                        Ա. Բաղդասարյան

Հանրային լսման արձանագրող                                                   Ռ.  Քոչարյան